کلیه‌های شما موظف هستند تا میزان کراتین خون را در حد نرمال و در محدوده طبیعی حفظ کنند. کراتین در خون یک شاخص قابل اعتماد برای عملکرد کلیه است که افزایش سطح آن به معنای ایجاد اختلال در عملکرد کلیه یا ابتلا به بیماری کلیوی است. آزمایش Creatinine به منظور شناسایی و تشخیص سطوح بالا و غیرطبیعی کراتین که نقص یا نارسایی کلیه‌ها را نشان می‌دهد انجام می‌شود. اگر قصد دارید تا آزمایش Creatinine انجام دهید یا آن را تفسیر کنید، ادامه مطالب را دنبال نمایید.
آزمایش Creat چیست و دلایل تجویز
آزمایش کراتینین معیاری است که نشان می‌دهد کلیه‌های شما به چه میزان عملکرد خوبی در فیلتر کردن مواد زائد خون را دارد. برای پاسخ به پرسش Cr در آزمایش خون چیست؟ می‌توان گفت: Cr یا کراتینین یک ترکیب شیمیایی است که در اثر فرایند تولید انرژی در عضلات باقی می‌ماند. افرادی که کلیه‌های سالم دارند این ماده از خون آن‌ها دفع می‌شود. کراتین یک ماده زائد در بدن است که توسط ادرار از بدن خارج می‌شود.
در حالت کلی آزمایش Creat با هدف اندازه‌گیری سطح کراتین در خون یا ادرار، نشانه‌هایی از میزان کارای کلیه‌ها را به پزشک معالج ارائه می‌دهد. این آزمایش به دلایل مختلف تجویز می‌شود که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- تشخیص و شناسایی علائم بیماری کلیوی
- غربالگری افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی در صورتی که بیماری‌های دیگر مانند دیابت، فشارخون بالا و… را نیز تجربه می‌کنید.
- نظارت بر روند درمان یا میزان پیشرفت بیماری‌های مربوط به کلیه‌ها
- نظارت و پیگیری عوارض جانبی دارو‌هایی که می‌توانند موجب وارد شدن آسیب به کلیه‌ها شده یا عملکرد آن‌ها را تغییر دهد.
- نظارت بر روند عملکرد کلیه پیوندی
تفسیر آزمایش Creatinine چگونه انجام می‌شود؟
وظیفه اصلی کلیه‌ها در بدن، نگه داشتن سطح کراتینین خون در حد نرمال و طبیعی است. واحد شمارش میزان کراتین در بدن با میکرومول در لیتر نشان داده می‌شود. میزان نرمال این ماده در خون بسته به سن و جنسیت می‌تواند متفاوت باشد.
- در مردان بالغ بین ۶۰ الی ۱۱۰ میکرومول در لیتر
- در زنان بالغ بین ۴۵ الی ۹۰ میکرومول در لیتر
هرگاه مقدار عددی اندازه‌گیری کرانتین در آزمایش خون بالاتر از حد نرمال باشد، نشان می‌دهد فرد با مشکلات کلیوی مواجه است و کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند. از جمله علل مختلف مانند مسدود شدن ادرار، رژیم غذایی با پروتئین بالا، کم‌آبی بدن و… بر افزایش میزان این ماده تأثیرگذار هستند.
علاوه بر این، پایین بودن اندازه کراتینین در خون نیز غیرمعمول بوده و می‌تواند نشانه‌ای بر کاهش توده‌های عضلانی در بدن باشد. هرچند این مورد جای نگرانی نیست، بهتر است مورد بررسی پزشک معالج قرار گیرد.
دلایل اصلی بالا بودن Creatinine در آزمایش خون
بالا بودن میزان کراتین در آزمایش خون نشان دهنده این است که کلیه‌های شما خوب کار نمی‌کند. دلایل احتمالی زیادی برای افزایش سطح این ماده وجود دارد که برخی از آن‌ها ممکن است برای یک بار رخ دهند. مواردی مانند کم آبی بدن، مصرف مقدار زیادی پروتئین یا استفاده بیش از اندازه از مکمل‌های کراتین را می‌توان نام برد. همه این عوامل به صورت موقت بر روی عملکرد کلیه‌ها اثر می‌گذارند.
برخی از عوامل گسترده‌تر که می‌توانند بر روی وضعیت سلامت و کارایی کلیه‌های تأثیر منفی گذاشته و به آن‌ها آسیب یا صدمه وارد کنند، عبارت‌اند از:
- عفونت کلیه‌ها: با علائم خاصی مانند تب، تکرر ادرار، لرز، حالت تهوع، ادرار بد بو، احساس درد در ناحیه پشت کمر و پهلو‌ها تا کشاله ران و هم چنین داشتن ادرار تیره رنگ همراه است.
- گلومرولونفریت:زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از کلیه‌های شما که خون را فیلتر می‌کند دچار التهاب شود. این اختلال می‌تواند موجب نارسایی کلیه‌ها شده و به آن‌ها آسیب جدی وارد کند. این بیماری با علائمی مانند فشارخون بالا، وجود خون در ادرار، کف‌آلود بودن ادرار به علت بالا بودن کراتین در خون و هم چنین احتباس مایعات در صورت، پا‌ها و دست‌ها یا متورم شدن این نواحی بروز می‌کند.
- دیابت: همراه با افزایش قند خون خود را نشان می‌دهد. یکی از مشکلاتی که بدن سطح قند خون بالا دارد، بیماری کلیوی است. دیابت با علائمی مانند احساس تشنگی زیاد، تکرر ادرار، افزایش اشتها، احساس خستگی و شعف، تاری دید، روند کند در بهبود زخم‌ها، گزگز شدن دست و پا‌ها و تاری دید شناسایی می‌شود.
- فشارخون بالا: می‌تواند موجب وارد شدن آسیب به رگ‌های خونی اطراف کلیه شده و آن‌ها را تضعیف کند.
- بیماری‌های قلبی: مانند تصلب شرایین یا نارسایی قلب
- انسداد مجاری ادراری: مجاری ادراری به دلایل متعدد مانند سنگ کلیه، بزرگ شدن پروستات یا وجود تومور مسدود می‌شود. این کار باعث حبس ادرار در کلیه‌ها شده و در نهایت افزایش کراتینین را به دنبال خواهد داشت.
- نارسایی کلیه‌ها در دو صورت حاد و مزمن
- مصرف داروهای خاص مانند: آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدالتهابی، داروهای شیمی درمانی
دلایل پایین بودن Creatinine در آزمایش خون
کاهش سطح Creatinine در خون بیشتر در افراد مسن و نوزادان تازه متولد شده به دلیل کاهش حجم عضلانی دیده می‌شود. علاوه بر این، افرادی که دچار سوءتغذیه باشند یا با کاهش وزن شدید و بیماری‌های طولانی مدت مواجه هستند به علت کاهش توده عضلانی در طول مدت زمان، میزان کراتینین خون آن‌ها نیز پایین‌تر از حد معمول نشان داده می‌شود.
نکاتی که باید پیش از تست Creat در نظر بگیرید!
۱. برای انجام آزمایش Creatinine نیازی نیست تا فرد ناشتا باشد بلکه می‌تواند مشابه با همیشه آنچه می‌خواهد را بنوشد یا میل کند.
۲. بهتر است در صورت مصرف داروی خاص حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
۳. مصرف برخی از دارو‌ها می‌توانند سطح کراتینین در آزمایش خون را دچار اختلال کنند. مانند آسپرین، ایبوپروفن، داروهای شیمی درمانی، داروهای ضد التهابی و…
هومکا و آزمایش Creat در منزل
یکی از راه‌های اندازه‌گیری میزان Creat خون، انجام آزمایش در منزل است. مجموعه هومکا انواع خدمات آزمایش در خانه کرج، استان تهران و شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز، رشت، اهواز، مشهد و قزوین را به متقاضیان انجام آزمایش در منزل، تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی ارائه می‌دهد. برای این منظور کافی است با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir مراجعه فرمایید تا در اسرع وقت آزمایش خود را در محل مورد نظر انجام دهید.
